Afstroom in Limburg: verschillen naar regio

Afstroom in Limburg: verschillen naar regio

In deze tweede analyse over afstroom kijken we naar regionale verschillen binnen Limburg. We onderscheiden vijf verschillende deelregio’s: Noord-Limburg (NL), Midden-Limburg (ML), Sittard-Geleen (SG), Maastricht-Heuvelland (MH) en Parkstad Limburg (PL). De afstroomcijfers zijn op dezelfde wijze berekend als in de eerste notitie.

Highlights

-          Afstroom vanaf zowel vwo als havo is hoog in Noord-Limburg, Midden-Limburg en Parkstad Limburg, en relatief laag in de regio’s Sittard-Geleen en Maastricht-Heuvelland

-          In Sittard-Geleen en Maastricht-Heuvelland presteren vooral jongens beter; er zijn in deze regio’s geen verschillen in afstroom tussen jongens en meisjes, terwijl dit verschil in de andere regio’s erg groot is

-          Regio-verschillen in afstroom worden niet verklaard door verschillen in advisering, en maar voor een klein deel door verschillen in het opleidingsniveau van de ouders van leerlingen

Vwo-afstroom

We kijken allereerst naar leerlingen met een vwo-advies die zijn afgestroomd naar het havo of lagere leerniveaus. Deze ‘vwo-afstroom’ splitsen we uit naar zowel regio als naar geslacht in Figuur 1. Vwo-afstroom blijkt vooral hoog te liggen in Noord-Limburg en Midden-Limburg, en ook in Parkstad Limburg. De verschillen naar regio zijn vooral aanwezig in de afstroomcijfers van jongens. In de vorige analyse hebben we al kunnen zien dat de afstroom voor jongens duidelijk hoger ligt dan voor meisjes. De figuur hieronder laat zien dat dit verschil in afstroom naar geslacht sterk verschilt tussen de regio’s. In de regio Sittard-Geleen en Maastricht-Heuvelland is er amper verschil in de afstroomcijfers van jongens tegenover meisjes. De lage gemiddelde cijfers voor deze regio’s als geheel zijn dus vooral een gevolg van het feit dat jongens het beter doen in de onderbouw van de middelbare school, relatief aan hun schooladvies.

Er is niet een duidelijke verklaring te geven voor deze regionale verschillen. Een klein deel wordt verklaard door verschillen in het opleidingsniveau van de ouders. In de regio’s Sittard-Geleen en Maastricht-Heuvelland wonen relatief meer hoogopgeleiden, en uit andere analyses blijkt dat de afstroomrisico’s voor leerlingen met hoogopgeleide ouders een stuk lager ligt. Maar ook als we voor deze verschillen corrigeren, blijft afstroom lager in SG en MH. De hogere cijfers voor de andere drie deelregio’s zijn ook niet het gevolg van hogere advisering.

Havo-afstroom

In figuur 2 zien we dezelfde uitsplitsing van afstroomcijfers, nu voor afstroom van leerlingen met een havo-advies. In grote lijnen is het patroon van havo-afstroom vergelijkbaar met dat van vwo-afstroom, maar er zijn een aantal genuanceerde verschillen. Afstroomcijfers zijn wederom het hoogst in Parkstad-Limburg, Midden-Limburg en (vooral) Noord-Limburg. In de regio’s Sittard-Geleen en Maastricht-Heuvelland is er nu wel een verschil naar geslacht, al is de afstroom voor jongens niet veel hoger, zeker als we vergelijken met de regio’s Noord-Limburg en Parkstad Limburg. Regionale verschillen worden nauwelijks verklaard door verschillen in advisering of in het opleidingsniveau van de ouders.

De verschillen in Figuur 2 zijn zeer fors. Een jongen in Noord-Limburg met een havo-advies heeft een drie keer zo hoge kans om af te stromen dan een meisje in Maastricht-Heuvelland met datzelfde advies. Dit is dus ondanks het feit dat ze zowel door de leraar in groep 8 als op basis van de Centrale Eindtoets op eenzelfde niveau worden ingeschat.[1]

[1] Wanneer we voor score op de Centrale Eindtoets corrigeren wordt het verschil tussen deze groepen zelfs nog iets groter. Dit komt omdat meisjes gemiddeld gezien voor dezelfde score op de Eindtoets iets hoger worden geadviseerd. Dit verschil in advies zou dus kunnen komen omdat leraren al voorzien dat jongens het lastiger gaan krijgen in het voortgezet onderwijs, maar desondanks stromen jongens nog steeds veel vaker af.