Hélène Leenders, Mélanie Monfrance, Fontys Hogeschool Pedagogiek, Carla Haelermans TIER, Universiteit Maastricht | 02 December 2016
Verschillende ouders, verschillende leerkrachten.
Leerkrachten vinden het lastig om moeilijk bereikbare ouders ‘mee’ te krijgen, om veeleisende ouders aan te kunnen. Om hen handvatten te bieden voor het voeren van tweerichtinggsgesprekken met ouders van gewone leerlingen, zorgleerlingen en achterstandsleerlingen, werken onderzoekers, leerkrachten en studenten samen in een tweejarig RAAK-project van Fontys Hogescholen Pedagogiek.
Educatief partnerschap en oudergesprekken in het primair onderwijs
“Dan komen ouders op gesprek en dan willen ze gewoon dat hun dochter naar het praktijkonderwijs gaat. Ze kan immers al strijken en ze hoeft niet te leren. Dat is lastig als leerkracht, omdat je denkt ‘die kan wél iets’. ‘Ja maar juffrouw,’ krijg je dan, ‘ ze gaat tóch later trouwen’. Die ouders…., dat is zo’n cultuur…, die krijg je niet zo makkelijk mee.” (leerkracht sbo school)
Leerkrachten in het basisonderwijs geven aan dat het een grote uitdaging is om een goed contact met ouders op te bouwen en met hen op één lijn te komen in de weinige gespreksmomenten die er zijn. Leerkrachten vinden een goede samenwerking met ouders echter wel belangrijk, omdat het goed is voor de schoolloopbaan van de kinderen. Maar ze hebben behoefte aan ondersteuning om moeilijk bereikbare ouders ‘mee’ te krijgen, of om veeleisende ouders aan te kunnen. Vooral beginnende leerkrachten vinden het lastig gesprekken te voeren met ouders met andere ambities en overtuigingen of met een andere cultureel-etnische achtergrond dan zijzelf.
Ouderbetrokkenheid staat hoog op de agenda van de landelijke overheid. De afgelopen jaren is de overtuiging gegroeid dat ouders via hun betrokkenheid bij het onderwijs een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de onderwijskansen van hun kinderen. Echter, ouderbetrokkenheid in het basisonderwijs stagneert, zo blijkt uit de Monitor ouderbetrokkenheid die het ministerie van OCW tweejaarlijks laat uitvoeren.
Binnen Fontys Hogeschool Pedagogiek loopt van maart 2016 tot maart 2018 een onderzoek in samenwerking met de Universiteit Maastricht, de Nieuwste Pabo en leerkrachten van de Limburgse schoolbesturen Innovo en Kindante. In dit door RAAK-SiA gesubsidieerd praktijkonderzoek staat educatief partnerschap centraal. Bij educatief partnerschap voeren ouders en leerkrachten tweerichtinggesprekken waarbij zij wederzijdse verwachtingen en ambities afstemmen. De leerkracht vraagt ouders om input en neemt hen mee in beslissingen. De centrale vraag in dit onderzoeksproject is: “Hoe kunnen de gesprekken van leerkrachten met ouders verbeterd kunnen worden om educatief partnerschap in de praktijk te brengen?”.
Het onderzoek wordt uitgevoerd op een honderdtal scholen in Zuid-Limburg met verschillende ouder- en leerling populaties: reguliere basisscholen, stimuleringsscholen en scholen voor speciaal basisonderwijs. Middels vragenlijstonderzoek en interviews wordt de aanwezige praktijkkennis van leerkrachten over het voeren van oudergesprekken met diverse ouders onderzocht en in kaart gebracht. Op de interactieve website www.educatief-partnerschap.nl wordt praktijkkennis over educatief partnerschap gedeeld met leerkrachten, onderzoekers en (aankomende)onderwijsprofessionals. Ook kunnen zij hun eigen ervaringen inbrengen.
Een essentieel onderdeel van het project is het ontwikkelen van een training cultuur-sensitieve gespreksvaardigheden in de praktijk. Deze training wordt samen met leerkrachten van reguliere basisscholen, stimuleringsscholen en scholen voor speciaal basisonderwijs en studenten van de Nieuwste Pabo en Fontys Hogeschool Pedagogiek ontwikkeld.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de projectleider, Hélène Leenders h.leenders@fontys.nl